आहारात मीठाचे प्रमाण जास्त असण्याचा थेट संबंध हृदयविकाराशी असतो. डॉक्टर नेहमी कमी मीठ (Salt) खाण्याचा सल्ला देतात जेणेकरून हृदयाशी संबंधित समस्या टाळता येतील. तसेच सोडियमचे कमी सेवन हॉस्पिटलायझेशन (Hospitalization) किंवा आणीबाणीला कसे प्रतिबंधित करते यावर अद्याप संशोधन चालू आहे.
‘द लॅन्सेट’ मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, कमी सोडियमयुक्त आहारा (Sodium-rich foods) मुळे हृदय अपयश असलेल्या लोकांचे जीवन किंचित सुधारते, परंतु रुग्णालयात दाखल होण्याचे प्रमाण कमी होत नाही.
अभ्यास काय म्हणतो –
अभ्यासाच्या संशोधकांना असे आढळून आले की सोडियम (Sodium) चे सेवन कमी केल्याने हृदयविकार असलेल्यांना फायदा होतो. 800 लोकांवर केलेल्या या अभ्यासात सहभागी झालेल्या लोकांना दोन भागात विभागण्यात आले.
या सर्व लोकांना क्रॉनिक हार्ट फेल्युअर (Chronic heart failure) ची समस्या होती. एका गटाला काही दिवस कमी-सोडियम आहार देण्यात आला जेथे त्यांनी दररोज 1,500 मिलीग्राम सोडियम कमी वापरला.
त्याचबरोबर इतर गटातील लोकांना त्यांच्या क्षेत्रानुसार सोडियमचे प्रमाण देण्यात आले. या दोन्ही गटांवर जवळपास 12 महिने नजर ठेवण्यात आली होती.
संशोधकांना असे आढळून आले की, कमी सोडियम आहारामुळे हॉस्पिटलायझेशनची संख्या कमी झाली नाही, परंतु त्यांच्या जीवनाची गुणवत्ता लक्षणीयरीत्या सुधारली. सोडियमचे सेवन कमी करण्याचा परिणाम बराच काळ दिसून येतो.
संशोधकांनी शिफारस केली आहे की सोडियमचे सेवन कमी केल्याने रुग्णालयात दाखल होण्याची शक्यता कमी होत नाही. त्यामुळे हृदयरोग्यांनी इतर वैद्यकीय उपचार (Medical treatment) सुरू ठेवावेत.
हार्ट फेल्युअरची लक्षणे –
जेव्हा हृदय शरीराच्या मागणीनुसार प्रभावीपणे रक्त पंप करू शकत नाही तेव्हा हृदयक्रिया बंद पडते. त्यामुळे शरीराला आवश्यक पोषक आणि ऑक्सिजन मिळत नाही. हृदय अपयश हा एक जुनाट आजार आहे. त्याची काही विशेष लक्षणे आहेत.
1. श्वास लागणे, सतत खोकला किंवा घरघर
2. जास्त द्रवपदार्थामुळे सूज येणे
3. खूप थकवा जाणवणे
4. जलद हृदयाचा ठोका
तज्ज्ञ अनेकदा हृदयविकार असलेल्या लोकांना कमी मीठ घेण्याचा सल्ला देतात. यामागील कारण म्हणजे सोडियमचे प्रमाण कमी केल्याने हृदय अपयश असलेल्या लोकांमध्ये जास्त प्रमाणात द्रव तयार होण्यास प्रतिबंध होतो.
डॉक्टरांच्या म्हणण्यानुसार, हृदयविकाराच्या रुग्णांनी मर्यादित प्रमाणात सोडियम घेणे आवश्यक आहे कारण सोडियममुळे द्रव वाढू शकतो आणि यामुळे हृदय अपयश होऊ शकते.
