General Knowledge : निसर्गात उमटणारी काही दृश्य मनाला हरवून टाकतात. यापैकीच एक इंद्रधनुष्य. आकाश उमटलेल्या या सात रंगाच्या छटा पाहायला अतिशय सुंदर वाटतात. मात्र आकाशात इंद्रधनुष्य (Rainbow) कसा उमटतो असा प्रश्न अनेकदा मनात येत असेल ना, जाणून घ्या नेमका इंद्रधनुष्य कसा तयार होतो.
हे पण वाचा :- CDAC मध्ये नोकरीची सुवर्णसंधी, असा करा अर्ज..
इंद्रधनुष्य म्हणजे काय?
पावसाळ्यात आकाशात दिसणारे इंद्रधनुष्य हे बहुरंगी चाप (आर्क) असते, जे प्रकाश पडणाऱ्या पाण्याच्या थेंबाशी आदळल्यावर अपवर्तन आणि परावर्तनाच्या घटनेमुळे तयार होते. इंद्रधनुष्यात सात रंग दिसतात जे तरंगलांबीच्या क्रमाने मांडलेले असतात, प्रथम लांब तरंगलांबी आणि शेवटी सर्वात लहान तरंगलांबीचा प्रकाश. इंद्रधनुष्यात लाल, केशरी, पिवळा, हिरवा, निळा, जांभळा आणि जांभळा रंग असतो.
वास्तविक, इंद्रधनुष्य हा दृष्टीचा भ्रम आहे, जो प्रत्यक्षात अस्तित्वात नाही. (Nature) आपण समुद्राच्या स्प्रे किंवा धबधब्याभोवती असे लहान जाड इंद्रधनुष्य देखील पाहू शकता. इंद्रधनुष्याचे स्वरूप पृथ्वीवरील आपल्या स्थितीवर अवलंबून असते, म्हणजेच आपण कुठे उभे आहोत आणि सूर्यप्रकाशाचा अन्य स्रोत कोठे चमकत आहे.
हे पण वाचा :- स्वस्तात मस्त, महिंद्राने सादर केली आपली दमदार इलेक्ट्रिक बाईक, जाणून घ्या फीचर्स..
इंद्रधनुष्य कसे आणि का तयार होते?
इंद्रधनुष्य प्रकाशाच्या अपवर्तन आणि परावर्तनाच्या घटनेने तयार होते. पावसाच्या थेंबांमधून जाणारा सूर्यप्रकाश अचूक कोनात (42°) दर्शकाकडे पडतो तेव्हा ते तयार होते. पाण्याच्या थेंबामध्ये प्रवेश करणारा प्रकाश प्रथम अपवर्तित होतो आणि नंतर मागून परत परावर्तित होतो.
जेव्हा हा परावर्तित प्रकाश थेंब सोडून बाहेर येतो तेव्हा तो अनेक कोनातून पुन्हा अपवर्तित होतो. ज्यामुळे ते विस्तारासह सात वेगवेगळ्या रंगांमध्ये विभागले जाते. ज्यामध्ये वरच्या बाजूला लाल तर तळाशी केशरी, पिवळा, हिरवा, निळा, जांभळा आणि जांभळा असतो.
इंद्रधनुष्य कधी तयार होते?
इंद्रधनुष्य अँटीसोलर बिंदूभोवती वर्तुळाकार चाप बनवते. अँटीसोलर पॉइंट तुमच्या डोक्याच्या सावलीवर सूर्याच्या अगदी विरुद्ध स्थित आहे. पावसाच्या दरम्यान किंवा नंतर तयार झालेले इंद्रधनुष्य दुपारी दिसत नाही.
त्यावेळी सूर्य अगदी मध्यभागी असतो आणि 42° वर्तुळ बहुतेक अक्षांशांवर क्षितिजाच्या खाली असते. म्हणूनच, पाऊस पडल्यानंतर सकाळी किंवा संध्याकाळी, जेव्हा सूर्य पूर्व किंवा पश्चिम दिशेला असतो तेव्हाच इंद्रधनुष्य दिसतात.
हे पण वाचा :- WhatsApp फिचरमध्ये होणार ‘हे’ मोठे बदल, मिळणार नवीन एक्सपीरियंस, जाणून घ्या..
