General Knowledge : पॅराशूट हे एक उपकरण आहे जे आपत्कालीन परिस्थितीत हवेतून यशस्वीपणे उतरण्यास मदत करते. पण हे पॅराशूट (Parachute) काय आहे आणि ते कसे उडते हे तुम्हाला माहिती आहे का? हे बघायला साधं वाटत असलं तरी ते बनवण्यामागे शास्त्रज्ञांची मेहनत दडलेली आहे.
पॅराशूट म्हणजे काय?
पॅराशूट हे असे उपकरण आहे जे घर्षण निर्माण करून वातावरणातील वस्तूची हालचाल कमी करते. ते तयार करण्यासाठी मजबूत आणि हलके फॅब्रिक वापरले जाते. पॅराशूट सहसा रेशीम किंवा नायलॉनचे बनलेले असतात. उंचीवरून उडी मारताना ते पॅराशूटच्या साहाय्याने सुरक्षितपणे पृथ्वीवर उतरवले जाते.
पॅराशूट या कपड्यापासून बनते
सुरुवातीला पॅराशूट तयार करण्यासाठी कॅनव्हास फॅब्रिकचा वापर केला जात असे. नंतर त्यात सिल्कचा वापर होऊ लागला. कारण रेशीम वजनाने हलके, पातळ आणि मजबूत असते. तसेच, रेशीम पॅक करणे सोपे आहे. हे लवचिक आणि आग प्रतिरोधक देखील आहे.
दुसऱ्या महायुद्धात अमेरिकेला जपानमधून रेशीम आयात करणे शक्य नव्हते. त्यानंतर पॅराशूट उत्पादकांनी पॅराशूट बनवण्यासाठी नायलॉन फॅब्रिकचा वापर सुरू केला. नायलॉन रेशमापेक्षा चांगले निघाले. ते रेशीमपेक्षा अधिक लवचिक, अधिक बुरशी प्रतिरोधक आणि कमी खर्चिक होते. (riding)
अशा प्रकारे पॅराशूट कार्य करते
जर तुम्ही उंचावरून एक दगड आणि एक पंख टाकला तर ते दोन्ही गुरुत्वाकर्षणाच्या शक्तीमुळे पृथ्वीच्या दिशेने येतील. पण पंखांच्या तुलनेत दगड खूप वेगाने आणि कमी वेळेत जमिनीवर पडेल. याचे कारण दगडाचे वजन नाही. पंखांच्या पाकळ्या बाहेरच्या दिशेने वळल्या आहेत. ते हवेत प्रतिकार निर्माण करतात, ज्यामुळे पंखांची हालचाल मंदावते.
त्याचप्रमाणे, जेव्हा तुम्ही विमानातून किंवा उंच जागेवरून उडी मारता तेव्हा तुमचे शरीर दगडाप्रमाणे हवेतून फिरते. जेव्हा तुम्ही तुमचे पॅराशूट उघडता तेव्हा ते हवेचा प्रतिकार निर्माण करते आणि पंखाप्रमाणेच हवेतून हळू हळू आणि सुरक्षितपणे फिरते आणि तुम्हाला हळूहळू आणि सुरक्षितपणे उतरवते.
नियंत्रणासाठी स्टीयरिंग लाइन आहे
पॅराशूट उघडल्यावर आकाशातील हवेच्या दाबामुळे पंखासारखी रचना तयार होते, ज्याखाली कॅनोपी पायलट सहज उडू शकतो. पॅराशूट नियंत्रित करण्यासाठी, स्टीयरिंग लाइन खाली खेचून पंखांचा आकार बदलला जाऊ शकतो आणि वळण्याचा आणि उतरण्याचा दर वाढवता किंवा कमी केला जाऊ शकतो.
