पोटात गॅस (Flatulence) तयार होणे ही एक सामान्य समस्या आहे. मात्र अनेकांना वेळोवेळी या समस्येचा सामना करावा लागतो. पोटात गॅस तयार होऊन बाहेर पडू न शकल्याने खूप त्रास होतो. गॅस निर्मितीची अनेक कारणे असू शकतात. चला तर मग जाणून घेऊया पोटात गॅस का निर्माण होतो, त्याची कारणे काय आहेत आणि यापासून कशी सुटका मिळेल-
पोटात गॅस तयार होण्याचा अर्थ काय? –
जेव्हा पोटात गॅस तयार होतो आणि तो बाहेर पडू शकत नाही तेव्हा त्याला गॅस ट्रॅप (Gas trap) म्हणतात. असे झाल्यावर, तुम्हाला वेदना होतात, पेटके येतात आणि पोट फुगलेले राहते. अडकलेल्या वायूमुळे पोटातूनही आवाज येतात, तसेच त्याचा परिणाम तुमच्या छातीवर आणि खांद्यावर होतो.
पोटात गॅस निर्माण होण्याचे कारण –
जेव्हा पचनसंस्था आपण खाल्लेले अन्न पचवते तेव्हा गॅस तयार होतो. तुमच्या कोलनमध्ये असलेले बॅक्टेरिय (Bacteria) वायू बनवतात ज्यामुळे अन्नाचे कण विघटित होऊ शकतात. जेव्हा तुम्ही अन्न, पाणी आणि थुंकता तेव्हा काही प्रमाणात हवाही तुमच्या शरीरात जाते जी पचनसंस्थेत जमा होते.
ही हवा तुमच्या पोटाभोवती दाब टाकते, ज्यामुळे तुम्हाला गॅस आणि ढेकर जाणवते. परंतु जेव्हा जास्त प्रमाणात हवा तुमच्या शरीरात प्रवेश करते तेव्हा गॅस तयार होण्याच्या समस्येला अधिक सामोरे जावे लागते. अशा काही भाज्या देखील आहेत ज्या गॅस वाढवण्याचे काम करतात जसे की ब्रोकोली, कोबी (Cabbage), फिजी ड्रिंक्स आणि बीन्स इ.
एखाद्या व्यक्तीच्या पोटात दररोज 2 ग्लास कोलाएवढा वायू तयार होतो. कधी कधी कुठल्यातरी आजारामुळे किंवा औषधामुळे पोटात जास्त प्रमाणात गॅस तयार होतो. गॅस निर्मितीची कारणे आणि लक्षणे धोकादायक असल्याचे सिद्ध होत नसले तरी काही क्वचित प्रसंगी ते धोकादायक ठरू शकते. पोटात सूज येणे हे गर्भाशयाच्या कर्करोगा (Cervical cancer) चे प्रमुख लक्षण आहे.
पोटातील गॅसपासून मुक्त कसे करावे –
– यापासून सुटका मिळवण्यासाठी तुम्ही अशा गोष्टी खाऊ नका की ज्यामुळे जास्त प्रमाणात गॅस होतो.
– फिजी ड्रिंक्स कमीत कमी प्रमाणात घ्या.
– अन्न खाताना, बोलू नये याची काळजी घ्या. त्यामुळे हवा शरीरात जाण्यापासून रोखता येते.
– अशा गोष्टींचे सेवन अजिबात करू नका, ज्यामुळे पोटात गॅस होतो जसे ब्रोकोली आणि बीन्स इत्यादी.
– दुग्धजन्य पदार्थांच्या सेवनामुळे अनेकांना गॅस तयार होण्याच्या समस्येलाही सामोरे जावे लागते, त्यामुळे या गोष्टींपासून दूर राहा.
– तळलेले अन्न आणि कृत्रिम गोड पदार्थांचे सेवन टाळा, कारण या गोष्टींमुळे पचनसंस्थेमध्ये खूप वायू निर्माण होऊ शकतो.
गॅसपासून मुक्त होण्याचे मार्ग –
– पोटात गॅस अडकून बाहेर पडत नसेल तर त्यासाठी आले आणि पुदिन्याचे पाणी खूप उपयुक्त ठरू शकते. एका जातीची बडीशेप आणि सफरचंद सायडर व्हिनेगर देखील खूप उपयुक्त आहे.
– कोमट पाणी किंवा हर्बल टी (Herbal tea) पिऊनही तुम्ही या समस्येपासून मुक्त होऊ शकता.
– योगासनांच्या काही आसनांमुळेही या समस्येपासून सुटका मिळू शकते.
