smell of sweat
smell of sweat

उन्हाळ्यात घाम (Sweat) येणे ही सामान्य गोष्ट आहे. काही लोकांच्या घामाचा इतका घाणेरडा वास येतो की, त्यांच्यासोबत दोन मिनिटे बसणेही जड जाते. घामाच्या दुर्गंधीमुळे अशा लोकांना पेच सहन करावा लागतो. तुम्हाला घाम का येतो? याची कारणे काय असू शकतात? आणि जर तुमच्या घामाला दुर्गंधी येत असेल तर ते कोणते रोग सूचित करते? जाणून घेऊया सविस्तर –

शरीराचा गंध म्हणजे काय?
जेव्हा तुमचा घाम त्वचेवर असलेल्या बॅक्टेरिया (Bacteria) च्या संपर्कात येतो, तेव्हा शरीराला दुर्गंधी (Stinky) येते. घामाचा स्वतःचा वास नसतो, परंतु तुमच्या त्वचेवरील बॅक्टेरिया घामामध्ये मिसळून दुर्गंधी निर्माण करतात. शरीरातून गोड, आंबट, तिखट किंवा कांद्यासारखा वास येऊ शकतो.

तुम्ही किती घाम गाळता त्याचा तुमच्या शरीराच्या दुर्गंधीवर परिणाम होत नाही. त्यामुळे एखाद्या व्यक्तीला घाम येत नसला तरीही त्याच्या शरीरातुन दुर्गंधी येऊ शकते. जर एखाद्या व्यक्तीला खूप घाम येत असेल, तर याचा अर्थ असा नाही की त्याच्या शरीरातून दुर्गंधी देखील येईल.

तुमच्या शरीरात कोणत्या प्रकारचे बॅक्टेरिया आहेत आणि हे बॅक्टेरिया घामाशी कसा संवाद साधतात यावर शरीरातून येणारा वास अवलंबून असतो. त्वचेच्या पृष्ठभागावर असलेल्या घाम ग्रंथींमधून येतो. आपल्या शरीरात दोन प्रकारच्या घामाच्या ग्रंथी असतात, एक्रिन आणि ऍपोक्राइन. ऍपोक्राइन ग्रंथी शरीरात वास निर्माण करण्यासाठी जबाबदार असतात.

एक्रिन ग्रंथी (Acrine glands) –
एक्रिन ग्रंथी त्वचेच्या पृष्ठभागावर घाम आणतात. घाम सुकल्याने आपली त्वचा थंड होण्यास आणि शरीराचे तापमान नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते. त्यामुळे शरीराला दुर्गंधी येत नाही. काही शारीरिक हालचालींमुळे किंवा उष्णतेमुळे शरीराचे तापमान वाढते तेव्हा त्वचेतून घाम सुकल्याने थंडावा निर्माण होतो. एक्रिन ग्रंथी तळवे यांसह शरीराचे अनेक भाग व्यापतात.

ऍपोक्राइन ग्रंथी (Apocrine gland) –
ऍपोक्राइन ग्रंथी घाम निर्माण करतात जे तुमच्या त्वचेवर बॅक्टेरियाच्या संपर्कात आल्यावर दुर्गंधी निर्माण करतात. ऍपोक्राइन ग्रंथी यौवनापर्यंत काम करण्यास सुरुवात करत नाहीत, त्यामुळे लहान मुलांना शरीराचा दुर्गंधी येत नाही.

या पदार्थांच्या सेवनाने घामाचा वास येतो –

घाम येणे ही शरीराची नैसर्गिक प्रक्रिया आहे, परंतु काही गोष्टींचे सेवन, आनुवंशिकता (Heredity) ++आणि स्वच्छता यामुळे घामाला दुर्गंधी येऊ लागते. जाणून घेऊया कोणत्या गोष्टींमुळे घामाला वास येतो.
– कांदा
– लसूण
– कोबी
– ब्रोकोली
– फुलकोबी
– लाल मांस

या गोष्टी शरीराची दुर्गंधी वाढवू शकतात –

– कॅफिन
– मसालेदार गोष्टी
– दारू

घामाचा वास येण्याची कारणे कोणती?

घामाला दुर्गंधी येण्याची अनेक कारणे आहेत. उदाहरणार्थ, औषधे, सप्लिमेंट्सचे सेवन केल्याने देखील घाम येऊ शकतो. घामाला येणाऱ्या दुर्गंधीला काही आजारही कारणीभूत असतात जसे-

– मधुमेह
– संधिरोग
– रजोनिवृत्ती
– अतिक्रियाशील थायरॉईड
– यकृत रोग
– मूत्रपिंडाचा आजार
– संसर्गजन्य रोग

तुम्हाला मधुमेह असल्यास, घामाच्या वासात बदल हे डायबेटिक केटोआसिडोसिसचे लक्षण असू शकते. उच्च कीटोन पातळीमुळे, तुमचे रक्त आम्लयुक्त बनते, ज्यामुळे तुमच्या घामाला फळांचा वास येतो. यकृत किंवा किडनीचा आजार झाल्यास शरीरात विषारी पदार्थ जमा होतात त्यामुळे घामाला ब्लीचसारखा वास येतो.