अनेकांना लघवीशी संबंधित समस्यांना सामोरे जावे लागते. असे बरेच लोक आहेत ज्यांना लघवी (Urine) करताना वेदना आणि जळजळ जाणवते. लघवी करताना अशा समस्या अनेक आजारांना सूचित करतात. अशा स्थितीत लघवी करताना जी समस्या उद्भवते त्याला डिसूरिया (Dysuria) म्हणतात. लघवी करताना प्रामुख्याने प्रायव्हेट पार्ट्स आणि युरिनरी ट्रॅक्टमध्ये वेदना जाणवतात. मूत्राशयातून बाहेर आल्यानंतर ज्या नळीद्वारे मूत्र शरीरातून बाहेर पडते त्याला मूत्रमार्ग म्हणतात. डिस्युरियाच्या मुख्य कारणांपैकी एक म्हणजे मूत्रमार्गात संसर्ग. या समस्येमुळे व्यक्तीला लघवी करताना तीव्र वेदना आणि जळजळ होते.
डिसूरियाची लक्षणे –
डिस्युरियामुळे एखाद्या व्यक्तीला लघवी करताना वेदना, जळजळ, खाज सुटणे (Itching) जाणवते. ही समस्या लघवी करण्यापूर्वी, लघवी करताना आणि नंतर होऊ शकते. ज्या लोकांना लघवीच्या सुरुवातीला वेदना जाणवतात त्यांना अनेकदा मूत्रमार्गाच्या संसर्गाची समस्या असते.
लघवी केल्यानंतर समस्या अनेकदा मूत्राशय किंवा प्रोस्टेट समस्या दर्शवतात. त्यामुळे जर तुम्हालाही लघवी करताना या समस्या येत असतील तर तुम्ही नक्कीच डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. यातील काही समस्या पुढीलप्रमाणे आहेत-
– प्रायव्हेट पार्टमधून डिस्चार्ज
– लघवीचा वास (Odor of urine)
– वारंवार मूत्रविसर्जन
– मूत्रपिंड आणि मूत्राशयात दगड
– मूत्र मध्ये रक्त
– उलट्या होणे
– खाजगी भागात खाज सुटणे
– ताप
– पाठ आणि बाजूचे दुखणे
जर तुम्हाला गरोदरपणातही लघवी करताना जळजळ जाणवत असेल आणि ही समस्या 24 तासांपेक्षा जास्त काळ टिकत असेल, तर तुम्ही नक्कीच डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
लघवी करताना वेदना होण्याचे कारण –
प्रायव्हेट पार्टमध्ये काही केमिकल उत्पादने वापरल्याने ही समस्या उद्भवू शकते. जसे स्किन लोशन (Skin lotion), बबल बाथ रसायने आणि साबण इ. लघवी करताना वेदना जाणवण्याची इतर कारणे आहेत
– जिवाणू मूत्राशय संसर्ग
– व्हायरल मूत्राशय संसर्ग
– आघात
अशाप्रकारे लघवीत वेदना होण्याचे कारण जाणून घ्या –
यासाठी डॉक्टर तुमची लघवीची तपासणी करू शकतात. वेदना शोधण्यासाठी, लघवीमध्ये पांढऱ्या रक्त पेशी (White blood cells), लाल रक्तपेशी, प्रथिने, ग्लुकोज आणि रसायनांचे प्रमाण शोधले जाते. जर लघवीमध्ये पांढऱ्या रक्त पेशी जास्त असतील तर ते मूत्रमार्गात संसर्ग दर्शवते.
याशिवाय युरिनरी ट्रॅक्ट इन्फेक्शन कोणत्या बॅक्टेरियामुळे होत आहे हे जाणून घेण्यासाठी डॉक्टर तुम्हाला युरिन कल्चर टेस्ट करायला सांगू शकतात. या चाचण्यांद्वारे देखील, आपण लघवी करताना वेदनांचे कारण शोधू शकता. जसे-
– पेल्विक परीक्षा
– योनीतून द्रव तपासणी
– मूत्रपिंड आणि मूत्राशय अल्ट्रासाऊंड
– सिस्टोस्कोपी
– एमआरआय
– सिटी स्कॅन
उपचार –
लघवी करताना होणाऱ्या वेदनांवर उपचार करण्यासाठी, त्याचे खरे कारण जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. मूत्रमार्गाच्या संसर्गावर प्रतिजैविकांनी उपचार केले जाऊ शकतात आणि काही दिवसात डिसूरिया स्वतःच दूर होतो. जर तुम्हाला चिडचिड झाल्यामुळे सूज येत असेल,
तर यासाठी डॉक्टर तुम्हाला अशा गोष्टींचा वापर न करण्याचा सल्ला देतात ज्यांच्यामुळे हा त्रास होत आहे. याशिवाय यीस्ट इन्फेक्शनची समस्या असल्यास डॉक्टर तुम्हाला अँटीफंगल औषध घेण्याचा सल्ला देऊ शकतात.