Digital Rupee : भारताची डिजिटल अर्थव्यवस्था वाढविण्यासाठी RBI आता डिजिटल रुपया लाँच करणार आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया पहिल्यांदा हा डिजिटल रुपया होलसेल सेगमेंटमध्ये पायलट प्रोजेक्ट म्हणून लॉन्च करेल. जाणून घ्या डिजिटल रुपयाचे फायदे.
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने 7 ऑक्टोबर रोजी CBDC (Central Bank Digital Currency) वर एक संकल्पना नोट सादर केली होती, ज्यामध्ये डिजिटल रुपयाचा उल्लेख करण्यात आला होता. तथापि, सध्या केवळ पायलट सुरू केले जात आहे, जे निवडक लोकांसाठी आणले जाईल. भारतीय रिझर्व्ह बँकेच्या या प्रायोगिक वापर प्रकरणामुळे वापरकर्त्यांमध्ये डिजिटल रुपयाबद्दल (Digital Economy) जागरुकता निर्माण होईल, जेणेकरून त्यांना भविष्यात असे चलन वापरताना कोणतीही अडचण येऊ नये.
RBI
RBI ने 31 ऑक्टोबर 2022 रोजी एक निवेदन जारी केले, “सरकारी सिक्युरिटीजच्या रूपात दुय्यम बाजार व्यवहारांच्या सेटलमेंटसाठी प्रथम पायलट (होलसेल सेग्मेंट) वापर प्रकरण आणले जात आहे. त्याचा वापर इंटर-बँक मार्केटसाठी प्रभावी आहे.” कदाचित भविष्यात या प्रायोगिक तत्त्वावर घाऊक व्यवहार, क्रॉस-बॉर्डर पेमेंट इत्यादींसाठी डिजिटल रुपयाचा (Digital Rupee) वापर केला जाऊ शकतो.”
रोख मध्ये रूपांतरित करू शकता
RBI च्या मते, CBDC हे पेमेंटचे एक माध्यम असेल, जे सर्व नागरिक, व्यवसाय, सरकार आणि इतरांना कायदेशीर निविदा म्हणून जारी केले जाईल. त्याचे मूल्य सुरक्षित स्टोअरच्या कायदेशीर टेंडर नोट (चालू चलन) च्या बरोबरीचे असेल. वापरकर्ते ते सहजपणे बँक मनी आणि कॅशमध्ये रूपांतरित करू शकतील.
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाचे डेप्युटी गव्हर्नर टी रबी शंकर म्हणाले होते की बिटकॉइन सारख्या इतर आभासी चलनांना काढून टाकून हे डिजिटल चलन बाजारात एक उत्तम स्थान निर्माण करेल. केंद्रीय बँक सुरुवातीपासूनच क्रिप्टो आणि बिटकॉइनसारख्या आभासी चलनाला विरोध करत आहे.
CBDC चे फायदे (डिजिटल रुपया)
RBI ने CBDC-W आणि CBDC-R या दोन श्रेणींमध्ये डिजिटल चलनाची विभागणी केली आहे. CBDC-W हे घाऊक चलन म्हणून वापरले जाऊ शकते, तर CBDC-R किरकोळ चलन म्हणून वापरले जाऊ शकते. सर्व खाजगी, गैर-आर्थिक ग्राहक आणि व्यवसाय ते वापरण्यास सक्षम असतील. आरबीआयच्या मते, डिजिटल चलनामुळे भारताची डिजिटल अर्थव्यवस्था वाढेल.
